Het Van GoghHuis presenteert een foto-album met daarin portretten van Vincents gouvernante Anna Birnie (1844-1917). Dankzij de recent ontdekte foto’s uit het archief van de familie Birnie heeft Van Goghs gouvernante een gezicht gekregen. Anna Birnie heeft Vincent van Gogh twee en een half jaar lang in Zundert thuisonderwijs gegeven. Als dochter van een tekenleraar en kunstenaar hielp ze hem waarschijnlijk ook bij het maken van zijn eerste tekeningen.
De rol van zijn gouvernante is in de biografie van Van Gogh onderbelicht gebleven. Vaak werd aangenomen dat zijn ouders hem thuis onderricht gaven nadat ze hem op achtjarige leeftijd van de lagere school in Zundert afhaalden. Er zijn echter voldoende aanwijzingen die erop duiden dat Anna Birnie hierin een belangrijke functie vervulde. Zij trad in dienst kort nadat zijn ouders besloten het onderwijs van Vincent zelf op zich te nemen. Het ligt voor de hand dat zij speciaal voor dit doel werd aangenomen. Destijds was het gebruikelijk onder gegoede burgerij dat niet de ouders, maar de gouvernante de lessen verzorgde. Dat gold ook voor de creatieve vakken. Birnie’s bedrevenheid hierin mag worden verondersteld omdat haar vader kunstenaar en tekenleraar was. Bovendien blijkt uit aantekeningen van ‘Tante Mietje van Gogh’ dat Vincent een tekening maakte voor de viering van de koperen bruiloft van zijn ouders, een verrassing die zij voorbereidde. Uit de periode van haar verblijf in Zundert zijn meer tekeningen van Vincent bekend, waaronder een boerderij met schuur die hij maakte voor de verjaardag van zijn vader.
Anna Philippina Carolina Birnie werd geboren op 9 december 1844 te Kampen. Haar familie bezat een tapijtfabriek in Deventer en een tabaksplantage op Oost-Java. Ze was een dochter van de kunstschilder Steven Birnie, die van 1827 tot 1848 Stadstekenmeester was in Kampen. Vermoedelijk werd zij via bemiddeling van Vincents tante ‘Bertha’, die kostschoolhoudster was in Kampen, in contact gebracht met het gezin Van Gogh te Zundert. Voor het onderwijs van zijn kinderen verkoos dominee Van Gogh een gouvernante uit protestants milieu. Hij huurde haar ook in voor het geven van zanglessen bij de catechisatie in de protestantse kerk. De hele periode van Vincents thuisonderwijs bleef Anna Birnie zijn toegewijde lerares. Een half jaar na zijn vertrek naar kostschool in Zevenbergen op 1 oktober 1864 keerde ze terug naar Kampen. Ze werd later opnieuw naar Zundert gehaald om zich te ontfermen over de andere kinderen.
